Egzotik bir bitki olan çarkıfelek bahçenizi süsleyebilir, gözlerinize zevk ve ruhunuza neşe getirebilir. Çarkıfelek yemeğinize renk katabilir (gerçek ve mecazi anlamda). Bitki ayrıca sağlığınız ve özellikle duygularınız konusunda faydalı olabilir. Çarkıfelek çayı, duygusal sakinlik arayanlar ve uykusuzlukla mücadele edenler için anahtar olabilir.
Çarkıfelek Nedir?
Çarkıfelek (Passiflora), Avrupa’da görülmeyen, Orta ve Güney Amerika, Avustralya, Yeni Zelanda, Afrika ve Asya’ya özgü tırmanıcı bir orman bitkisidir. Yeni Dünya’nın fethinin kalıntılarından biri olarak 16. yüzyılda Avrupa’ya taşınmıştır.
Bu bitkinin 500’den fazla türü olduğu bilinmektedir. Çarkıfelek meyvesi, ağaçların gövdelerini saran otsu tırmanıcı bitkiler olarak büyüyebilir ya da gövdeleri odunsu olabilir. Tüm çarkıfelek türleri, büyük, iğnemsi (3 veya 5 parçalı), parlak yeşil yaprakları ve olağanüstü güzel çiçekleriyle muhteşem görünen bitkilerdir. Tüm çarkıfelek meyveleri sulu meyveler halinde olgunlaşır. Yalnızca yaklaşık 60 türü yenilebilir.
Bazı çarkıfelek meyvesi türleri, güzel olmalarının ve yenilebilir meyve üretmelerinin yanı sıra tıbbi nitelikleri de barındırı. Bu nitelikler, çarkıfelek meyvesinin geleneksel tıbba dahil edilmesini sağlamıştır.
Çarkıfelek: Güzel Bir Bitki ve Şifalı Ot
Çarkıfeleğin iyileştirici özelliklerinden yararlanan ilk insanların Amerikan yerlileri olması şaşırtıcı değildir. Orta ve Güney Amerika’nın yerli halkları çarkıfeleği duygusal gerginliği gidermek ve uykuya dalmalarına yardımcı olmak için sakinleştirici bir madde olarak kullanmıştır. Çarkıfelek, bu özellikleri nedeniyle geleneksel tıpta hala en çok değer gören bitkidir.
Genellikle çarkıfelek meyvesi veya mor çarkıfelek olarak adlandırılan pembe çiçekli çarkıfelek (Passiflora incarnata) iyileştirici özelliklere sahiptir. Bu çarkıfelek türünün üç parçalı yaprakları vardır. Tek, bileşik halde, kırmızımsı mavi renkte, 7-9 cm çapında kokulu çiçekler üretir. Yenilebilir, orta büyüklükte ve yeşil meyve üretir.
Çarkıfelek meyvesinin tüm toprak üstü kısmı (yapraklar, saplar ve çiçekler) genellikle çarkıfelek meyvesi çayı için kullanılır. Bitki çiçek açmaya başladığında tıbbi çay hazırlamak için hammaddeyi toplayın. Sinirler üzerinde sakinleştirici, rahatlatıcı ve huzur verici bir etkisi olan bir çay üretmek için çarkıfelek bitkisini ezin ve kurutun.
Mor Çarkıfelek’in Faydalı Özellikleri
Çarkıfelek meyvesi siyanojenik glikozitler, flavonoidler (apigenin, rutin), alkaloidler, sapanarin ve fitosteroller içerir. Bu aktif bileşenler bitkiye iyileştirici güçler verir.
Geleneksel tıp bu bitkiyi yüzyıllardır kullanmakta. Peki klinik araştırmalar sağlığa faydaları hakkında ne söylüyor?
“Phytotherapy Research” (2011), hafif uyku bozukluğu olan katılımcıların yedi gün boyunca her gün çarkıfelek çayı içtikleri bir çalışma yayınlamıştır. Araştırmanın sonunda, uyku kalitesinin iyileştiği bildirilmiştir. Ön araştırmalar çarkıfeleğin uykusuzluk ve anksiyeteyi azaltmaya yardımcı olabileceğini düşündürmektedir. Bunun nedeni, bitkideki maddelerin beyindeki gama-aminobütirik asit (GABA) seviyelerini artırmasıdır. GABA, merkezi sinir sistemi aktivitesini azaltan doğal bir amino asittir. Bu da vücudun rahatlamasını, ruh halinin iyileşmesini, olası ağrıların hafiflemesini ve daha iyi uyku kalitesini beraberinde getirir.
Güvenilir çalışmalar da çarkıfeleğin yaygın anksiyete bozukluğu semptomlarını azaltmada oldukça etkili olduğunu göstermiştir. Ayrıca reçeteli ürünlere kıyasla daha az yan etkiye sahiptir.
Araştırmacılar çarkıfeleğin korku kaynaklı anksiyete üzerindeki sakinleştirici etkisini de araştırdı. Ameliyat öncesi korku ve anksiyete yaşayan kişileri içeren iki grup üzerinde yapılan çalışma cesaret verici sonuçlar gösterdi. Çarkıfelek çayı alan hastalar, plasebo alanlara göre daha az kaygı hissettiklerini bildirdi..
Çarkıfelek Çayı: Kolayca Hazırlayın
Çarkıfelek çayını diğer bitki çayları gibi hazırlayın: sıcak suyla demleyin. İnsanlar çarkıfelek çayını topraksı bir baharat ile hafif bir tada sahip olarak tanımlar. Çiçeksi notaları ortaya çıkaran çiçek balı ile içmek için uygundur.
Bir fincan çarkıfelek çayı hazırlamak için aşağıdaki oranlarda malzeme kullanın:
- iki çay kaşığı (veya 2 g) kurutulmuş çarkıfelek,
- bir fincan (yaklaşık 250 ml) su.
Çayı bir fincanın içinde demleyin. Ardından 6-8 dakika boyunca bir çay tabağı ile üstünü kapatın, Süzün ve için. Alternatif olarak, kısık ateşte yaklaşık 10-15 dakika kaynatırsanız, daha konsantre bir çay elde edersiniz.
Yatmadan önce için. Günde bir fincan içerseniz sonuçları yedi gün sonra görebilirsiniz.
Çarkıfelek Çayı Çeşitleri
Çarkıfelek meyvesi çayını sakinleştirici etkisi olan diğer çaylarla harmanlayabilirsiniz. Bu şekilde demlenmiş bir çay hem daha çeşitli lezzetler hem de daha iyi terapötik etkiler sunacaktır.
Uyku kalitesini artırmak için, çarkıfelek harmanlarını papataya veya kedi otukökü ile karıştırın. Çarkıfelek ayrıca kediotu kökünün hoş olmayan tadını ve kokusunu da yumuşatır. Kediotunu zor tolere eden insanlar için hayat kurtarıcı olduğundan bahsedilebilir.
Çarkıfelek meyvesi ve kovanotu çayı kullanışlı bir sakinleştiricidir. Bu kombinasyon, hafif bir narenciye aroması ortaya çıkarır ve bir ruh haline olumlu etki eden bir toniktir.
Adet Ağrılarını Hafifletmek için Ahududu Yaprağı ve Çarkıfelek Çayı
Eğer sancılı adet dönemleri yaşıyorsanız, geleneksel halk tedavileri daha iyi hissetmenizi sağlayabilir. Bu nedenle, çarkıfelek meyvesi ve ahududu yaprağı bir seçenek olarak karşınıza çıkar..
Çay için aşağıdakilere ihtiyacınız olacak
- eşit miktarda 1’er çay kaşığı kurutulmuş çarkıfelek otu ve kurutulmuş ahududu yaprağı,
- bir standart fincan (yaklaşık 250-300 ml) su.
Yaprakları çaydanlığa yerleştirin ve üzerini sıcak suyla doldurun. 20 dakika boyunca dinlenmeye bırakın, süzün ve için.
Bu çayı, ağrının şiddetine bağlı olarak günde birkaç kez için.
Çarkıfelek Meyvesi: Bir Sağlık Ürünü
Çarkıfeleğin en azından 60 türü yenilebilir meyve üretir. Bitkinin kabuğu haricinde, meyve tohumlarını ve içindeki meyve özünü yiyebilirsiniz.
Çarkıfelek yüksek düzeyde A, C vitaminleri, kalsiyum, potasyum, magnezyum, demir, fosfor, niyasin ve B6 vitamini içerir. Çarkıfelek meyvesinin etli kısmı besinsel lif açısından zengindir. Besinsel lif, bağırsak sağlığını korumak ve sindirim sistemini düzenlemek açısından kıymetli bir bileşendir. Çarkıfelek meyvesinin düşük bir glisemik indeksi (Gİ) vardır. Diyabet hastası kişilere önerilir. Ek olarak, çarkıfelek meyvesi yemek yüksek tansiyonu kontrol etmeye yardımcı olur.
Çarkıfelek Çayı Yan Etkileri
Tıbbi etkileri olan diğer birçok bitki gibi, çarkıfelek meyvesinin de yan etkileri olabilir. Bu risk, eğer çarkıfelek meyvesi çayları yüksek dozda alınırsa artabilir.
Çalışmalar, günlük 800 mg kurutulmuş çarkıfelek otu tüketiminin uyuşukluğa, hareketlerde koordinasyon bozukluğuna (ataksi) ve yönelim bozukluğuna neden olabileceğini göstermiştir. Buna karşılık, günde 3,5 g çarkıfelek ekstraktı, olumsuz yan etkilere neden olabilecek tehlikeli bir dozdur.
Çarkıfelek çayını, sakinleştiricilerle birlikte almayın veya bu kombinasyonu kullanmadan önce doktorunuza danışın.
Hamilelik döneminde çarkıfelek çayını kullanmayın. Uteris kontraksiyonuna neden olabilir. Emzirme döneminde çarkıfelek çayı içmenin güvenli olup olmadığına dair çalışmalar yetersiniz. Bu nedenle, bebeği korumak için, emziren kadınların çarkıfelek çayı kullanması önerilmez.
Kaynaklar :
https://www.researchgate.net/publication/227531401_Passionflower_in_the_treatmenthttps://www.medicalnewstoday.com/articles/324383https://www.therighttea.com/passion-flower-tea.html
İlişkili Fotoğraflar © Canva’dan Alınmıştır